اما قبل از دباغی چرم باید بدانیم که باید از چه پوستی استفاده کنیم. هر نوع چرمی دارای ویژگی‌های مختص به خودش است. اما اگر استحکام چرم برایتان مهم است حتما از چرم گاوی استفاده کنید. قیمت چرم گاوی به علت فراوانی در بازار ایران و جهان بسیار پایین‌تر از بقیه چرم‌ها می‌باشد. اما ارزان بودن دلیل بر بی کیفیت بودن آن نیست، چون چرم گاوی جزء چرم‌های سنگین و مستحکم می‌باشد

در حقیقت پوست یک پلیمر است که از پروتئن یا به اصطلاح اسید آمینه تشکیل شده است.

دباغی به دو روش شیمیایی و گیاهی انجام می‌شود که در دباغی شیمیایی همان طور که از اسمش مشخص است از مواد شیمیایی استفاده می‌شود. اما در دباغی گیاهی معمولا سعی می‌شود تا حد امکان از قسمت‌های مختلف گیاهان مانند برگ و ساقه و ریشه استفاده شود؛ که از این گیاهان می‌توان به پوست درخت صنوبر، کاج، بلوط، فندق و … اشاره کرد.

همان طور که می‌دانید پوست حیوانات یک ماده فاسدشدنی می‌باشد. برای تبدیل این ماده فاسد شدنی به محبوب‌ترین لباس جهان باید مراحل زیر انجام شود.

۱- خشک کردن
در دباغی پس از جدا کردن پوست حیوانات ابتدا باید آن‌ها را خشک کنیم. خشک کردن پوست تا حد زیادی از فاسد شدن آن جلوگیری می‌کند.

۲- نمک زدن
بعد از خشک کردن پوست هنوز احتمال فاسد شدن آن وجود دارد. برای مطمئن شدن باید ان را از صافی نمک بگذرانیم. برای این کار می‌توانیم از نمک دریایی یا خواباندن آن در محلول اب و نمک استفاده کنیم.

۳- از بین بردن اضافات
حال نوبت آن رسیده تا قسمت‌های اضافی که در چرم سازی کاربردی ندارند مانند دم، سم، گوش و گوشت‌های اضافه را از پوست جدا نماییم

۴- خیساندن
در دباغی بعد از ازبین بردن اضافات، پوست را در آب خیس می‌کنیم. چرا؟ چون مواد زاید سطح پوست به راحتی در آب حل می‌شوند و ازبین می‌روند. دقت کنید که این مرحله حتما باید بعد از از بین بردن اضافات انجام شود.

۵- لش زدایی در دباغی
در این مرحله چربی‌ها وگوشت‌های چسبیده به پوست را جدا می‌کنیم. لش زدایی به دو روش انجام میشود. روش سنتی که قسمت‌های اضافی با دست جدا می‌شوند. اما در روش دوم این کار را یک دستگاه که شامل دو غلتک می‌باشد انجام می‌دهد

۶- موزدایی
حال نوبت آن رسیده است که مو‌های سطح چرم را از بین ببریم. در دباغی برای این کار از آهک استفاده می‌کنیم. ابتدا پوست را درون محلول آب و آهک قرار می‌دهیم و سپس یک مقدار خیلی کم سدیم سولفید به محلول اضافه می‌کنیم. سدیم سولفید با آهک به جدا شدن مو از پوست بسیار کمک می‌کند. پس از این مرحله مو‌ها به صورت کامل از پوست جدا می‌شود؛ و پوست آماده رفتن به مرحله بعدی می‌باشد.

بعد از بیرون آوردن پوست از محلول آهک باید آهک‌های به جامانده در سطح پوست به طور کامل حذف گردد. چون آهک باعث شکنندگی و ترک خوردن پوست می‌شود. به این موضع خیلی دقت کنید.

۷- حمام قلیایی در دباغی
بعد از گذشتن از مرحله آهک پوست یک مقدار شکننده شده است و برای لطیف و انعطاف پذیر کردن پوست حتما باید پوست را در حمام قلیایی که حاوی نمک‌های قلیایی می‌باشد قرار دهیم.

۸- ازبین بردن چربی‌های اضافه
در دباغی به این دلیل که پوست برخی حیوانات مانند گاو، گوسفند و خوک شامل درصد زیادی چربی می‌باشد این چربی‌ها باید از بین بروند. برای ازبین بردن چربی‌های پوست از مواد شیمیایی هیدروکسید سدیم استفاده می‌شود.

این ماده شیمیایی چربی را به صابون تبدیل می‌کند و سپس با گذراندن پوست از آب، صابون از پوست جدا می‌شود

۹- محلول نمک
بعد از ازبین رفتن چربی‌های اضافه برای صاف کردن الیاف پوست آن را درون محلول آب و نمک قرار می‌دهیم.

۱۰- شستن پوست
سپس پوست را با آب شسته و اآبکشی کرده تا خشک شود. از این مرحله به بعد به جای کلمه پوست می‌توانیم از چرم استفاده کیم. بله چرم آماده است و نوبت برش آن به اندازه‌های دلخواه رسیده است.

۱۱- رنگ آمیزی چرم
طبق سفارشات گرفته شده می‌توانید چرم را رنگ کنید. اما دقت داشته باشید که رنگ آمیزی چرم تنها به دو روش امکان پذیر می‌باشد. روش اول رنگ آمیزی معدنی که از مواد معدنی غیر محلول در آب مانند کرومات سرب استفاده می‌شود. اما در روش دوم از مواد رنگی آلی (شیمیایی) محلول در آب مانند رنگ‌های انیونی و انیلی استفاده می‌شود.

۱۲- روغن زدن
بعد از رنگ آمیزی، چرم سفت وشکننده می‌شود که برای جلوگیری از این حالت بعد از خشک شدن چرم باید مقداری روغن مخصوص به آن زد.

روغن زدن باعث مقاوم شدن چرم در برابر آب، افزایش طول عمر چرم، کاهش نفوذ گرما و سرما، انعطاف پذیری وایجاد قدرت کششی در چرم می‌شود.

 

منبع: چرم تاج